dinsdag 28 april 2015

Open brief aan de Vaste Kamercommissies van VenJ en van VWS

Aan de leden van de vaste kamercommissie Veiligheid en Justitie
Aan de leden van de vaste kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport


Bilthoven, 28 april 2015

Geachte dames en heren volksvertegenwoordigers

Graag vraag ik uw aandacht voor de nijpende situatie inzake eenpersoonspraktijken na de transitie jeugdzorg. Het systeem loopt vast, betalingen blijven uit en de bureaucratie belemmert de hulpverlening. 

Als adoptie-en pleegzorghulpverlener met cliënten uit het hele land zie ik met lede ogen aan hoe mij het werken na de transitie nagenoeg onmogelijk gemaakt wordt.  Ik heb mij na mijn universitaire opleiding orthopedagogiek gespecialiseerd in adoptie, uitmondend in een proefschrift in 1999, de registratie als GZ psycholoog gehaald en op vele plekken gewerkt, in het onderwijs, jeugdbescherming (BJZ) en in het contractonderzoek. Mijn hart ligt echter bij de hulpverlening en bij adoptie, gehechtheid en trauma. Aldus ben ik in 2006 mijn eigen praktijk gestart om me hier op te kunnen focussen. Sindsdien werk ik fulltime als vrijgevestigd hulpverlener. Ik werk samen met collegae, heb intervisie, supervisie en zorg voor eigen bij en nascholing. Vanaf de eerste dag dat ik startte is er meer dan genoeg werk: ouders en kinderen, maar ook volwassen geadopteerden, BJZ en de voorzieningen voor pleegzorg weten me te vinden. Ook nu is dat zo: mijn wachtlijst is een half jaar tot een jaar. Simpelweg omdat ik geschoold ben in diverse behandelmethoden die elders (nog) niet breed zijn ingevoerd en deze veelal succesvol toepas. 
Afspraak met cliënten is dat zij ook na afsluiten van behandelingen terug mogen komen, soms zie ik ze jaren later nog een keer of vier terug bijvoorbeeld rond ingrijpende gebeurtenissen, reis naar geboorteland etc. Dat zijn heel efficiënte trajectjes omdat we al een goede basis hebben kan ik met een paar sessies zorgen dat mensen het weer alleen kunnen. Tot 2015 was ik content met mijn werk. Ouders betaalden mij en kregen na afloop van het traject (een deel) van de kosten terug van de zorgverzekeraar. Al mijn tijd kon naar behandeling, een dagdeel per maand besteedde ik aan factureren en daarmee was alles goed in balans. 

Bij de transitie heb ik van meet af aan mijn hart vastgehouden of het goed zou gaan. Tot mijn verdriet blijken mijn ergste nachtmerries en schrikbeelden waarheid te worden. Op 1 januari had ik jeugdige cliënten uit 27 gemeenten in behandeling. Een groot deel van deze behandelingen loopt over langere tijd - dus ik factureer maandelijks. Vanaf januari dus niet meer aan ouders maar aan de gemeenten. Ik heb met de meesten geen contract (alleen met mijn woonplaats). Wat schetst mijn verbazing: het lukt niet om de facturen betaald te krijgen. Sommige gemeenten willen geen papieren factuur, andere stellen enorme eisen aan facturen of verwachten dat ik alsnog een contract teken en akkoord ga met tariefsdalingen tot 25%. Is dat echt de bedoeling? Een tariefsdaling is een inkomensdaling van 25% - dat kan toch niet behoorlijk genoemd worden? 

Volgens mij is het heel simpel: ik lever de door de regering en de kamer toegezegde zorgcontinuïteit en verwacht daar heel simpel gewoon betaling voor conform het tarief dat ik met mijn cliënten afsprak. Dat is het maximale tarief NZA 2015. Hoe moeilijk kan het zijn? Per gemeente gaat het om telkens een losse cliënt, hooguit een tweetal cliënten. Maximale kosten per gemeente zijn dan tussen de 1200 en 2400 Euro. Dat is op de begrotingen amper terug te vinden, maar op mijn persoonlijke rekening van levensbelang. De situatie loopt inmiddels uit de hand: ik heb 183 therapieën gedaan sinds 1 januari, waarvan 148 met jongeren. Van deze 148 zijn er tot op heden (eind april) 15 betaald. Daarmee komt mijn bestaansrecht in het geding. Ik heb voor ruim 12500 Euro facturen uit staan. Is dit uw bedoeling geweest? 

Is wat ik doe uniek? Ik waag te beweren dat dit het geval is. Grote instellingen richten zich op mainstream hulpverlening. We weten uit onderzoek dat mainstream methoden, evidence based methoden, voor velen effect hebben maar niet voor iedereen. Methoden die ik inzet zijn methoden die in UK en VS breed gebruikt worden en waar training, scholing en supervisie bij hoort, die ik ook regel, het gaat dan om elementen uit Theraplay, Sensorimotor Psychotherapie en Dyadic Developmental Psychotherapy, naast EMDR en speltherapie. Cliënten die bij mij komen hebben vaak al meerdere trajecten bij andere hulpverleners achter de rug. Ouders reizen dan graag omdat ze ervaren hebben dat er meer nodig is dan de standaard aangeboden cognitieve gedragstherapie. Die heeft hen wel wat opgeleverd, maar nog niet genoeg en wij verkennen  dan samen hoe we meer verbetering kunnen krijgen voor hun kind. Vaak zijn het complexe hulpvragen die veel tijd vragen, ook in de avond of buiten de contacten om. In het algemeen geen probleem maar nu ik al mijn tijd kwijt ben aan factuureisen, achter mijn geld aan zitten en transitieperikelen, komt dat in het geding. De kwaliteit die ik lever wil ik behouden. De transitie en het moeten dealen met 27 verschillende opdrachtgevers maakt dit onmogelijk. Ik ben elk weekend ten minste een dag kwijt aan administratieve zaken. Onbetaald. Voor mij heeft de transitie volkomen gefaald. Waar de gemeente voor vereenvoudigde procedures zou moeten zorgen, is er een leemlaag tussen gekomen, die alle administratieve last verplaatst naar de therapeuten - die eigenlijk gewoon willen hulpverlenen en niet hele weekends 27 verschillende soorten rekeningen op willen maken. Aldus worden de kleine praktijken volkomen vermorzeld in de bureaucratische molens van de gemeentelijke ambtenarij en verliezen cliënten keuzevrijheid. Niet alles kan dichtbij in eigen gemeente.

Wat zou een oplossing zijn? Als de Tweede Kamer zou nagaan voor welke specialismen in vrijgevestigde praktijken deze problematiek geldt en wellicht is de oude systematiek van ouders die de hulpverlener betalen en daarna (een deel) van de kosten terugvragen bij de gemeente (was zorgverzekeraar) in te voeren. Daarmee houden ouders regie over het proces en over de betaling (kostenbewust), wordt vrije keuze geborgd en blijven vrijgevestigde landelijk werkende praktijken gevrijwaard van onnodige bureaucratie. Ook dat is vrij simpel. Een gesprek met de VNG hierover was verhelderend, maar ook dat levert nog geen betalingen op. Helaas.

Tot slot: de uitstaande betalingen bedragen ruim 12500 Euro zoals ik al zei. Ik heb waargemaakt wat de politiek beloofd heeft, namelijk mijn cliënten geboden wat hen toekwam en hulp verleend. Maakt de politiek ook waar wat zij zorgverleners toegezegd heeft, namelijk dat er een marktconform tarief betaald wordt, zoals ook in 2014 het geval was en gesteld is in de factsheets van de VNG? Daar heb ik nog niet veel van gezien, helaas.  Ik hoop dat u het bovenstaande wilt meenemen in het jeugdzorg debat. 


Met vriendelijke groet

Anneke Vinke