woensdag 13 april 2016

Geef kinderen een permanent gezin


Geef kinderen een permanent gezin

Bijna dertig jaar geleden is het, mijn eerste kennismaking met kinderen die niemand meer hebben. Eind jaren tachtig, een kinderpsychiatrische kliniek in het zuiden van Nederland. Ik ben nog in opleiding, loop stage. De groep bestaat uit 8 kinderen. Allemaal met een enorm ingewikkeld dossier, maar hij is me bijgebleven.. waarom?

Misschien omdat hij ooit tegen me zei; Anneke, als ik 18 ben koop ik een tank en maak ik mijn moeder dood. Het klinkt nog na. Misschien omdat hij één van de eenzaamste kinderen was die ik gekend heb. Misschien omdat ik hem niet voldoende kon helpen en ik nou eenmaal hulpverlener ben geworden om te helpen, om helpen draagbaar te maken wat in eenzaamheid niet te dragen is. Misschien omdat ik van de 'lost causes' ben of beter gezegd er voor mij geen lost causes zijn...misschien omdat ik vind dat je nooit en dan ook werkelijk nooit op mag geven, nooit het predikaat 'on(be)handelbaar' mag geven.

1989: het is zijn verjaardag. Hij viert dit op de groep. Er is budget voor of friet of een vlaai. De voogdes komt op bezoek. Ze brengt een soort van toeter mee voor op de fiets. Het enige cadeautje dat hij krijgt. Hij is er superblij mee: het maakt flink veel lawaai. Na tien minuten ermee spelen, fietsen, door het dolle heen zijn is de toeter kapot. Hij gaat door het lint. De groepsleiding kan hem nog net kalmeren. Friet maakt veel goed. Als mijn dag erop zit en ik terug ga naar mijn studentenkamer in Nijmegen voel ik me triest. Een kind dat niemand heeft. Echt niemand. Nu dertig jaar later vraag ik me nog wel eens af hoe het met hem is... of hij er nog is... maar ook hoe het hem zou zijn vergaan als wij als hulpverleners een blijvend gezin voor hem hadden kunnen behouden? Eén volwassene die voor hem was gegaan - onvoorwaardelijk. Was het dan ook zo afgelopen? 

2016: bijna dertig jaar zijn er verstreken. Ik heb op veel plekken in de jeugdzorg gewerkt en honderden kinderen gezien voor diagnostiek of behandeling. Af en toe komt er een Nederlands pleeg- of gezinshuis kind in behandeling met een soortgelijke achtergrond als de jongen die ik dertig jaar geleden ontmoette. Ook voor die kinderen is er niet altijd een gezin, laat staan een behandeling...


Inmiddels weten we meer, kunnen we meer maar een ding kunnen we nog steeds niet en dat is een kind een echt blijvend gezin geven. Soms lukt het zelfs niet om een kind in een (pleeg)gezin te houden. Gewoon omdat het te moeilijk wordt en er te veel tegelijk nodig is. Daar is dan geen geld voor of de behandelwijzen zijn (nog) niet (in Nederland) voldoende onderzocht. Of het ontbreekt simpelweg aan samenwerking en afstemming tussen alle behandelaars.
Er is zoveel onderzoek gepubliceerd over de helende kracht van relaties en emoties en toch lukt het ons als hulpverleners maar mondjesmaat om alle kinderen tot hun 18e in één gezin groot te laten worden. Waarom is dat niet de allereerste prioriteit van alle hulpverleners? Waarom is dat niet de prioriteit van alle psychologisch en pedagogisch onderzoekers?

 
Met alleen de gezinsplaatsing zijn we er niet. Er hoort meer bij. Langdurig meer. Specialistische zorg die aandacht heeft vanuit het kind voor pleegouders of adoptieouders maar ook voor het geboortegezin en de familieleden die uit beeld raken/geraakt zijn. Specialistische zorg die trauma-en gehechtheidsgefocust is en daarna pas naar gedragsregulatie overstapt. Specialistische zorg die het lang volhoudt. Zorg die niet alleen uit professionals bestaat maar ook ervaringsdeskundigen inzet. Zorg die 'respite care' hoog houdt en die oog heeft voor alle betrokkenen, werkelijk ondersteunt zodat zij het vol kunnen houden. 


Het blijft me puzzelen. Dertig jaar nadat ik mijn eerste stappen zette in de jeugdzorg zijn er nog steeds kinderen die niemand hebben, waar jarenlang getobt wordt voor er hulp van start gaat - duimdikke dossiers met alleen diagnostiek en geen behandeling... en handelingsverlegenheid, heel veel handelingsverlegenheid. Kinderen die geen permanent gezin hebben gekregen, kinderen die overal buiten vallen. De norm van jeugdzorg zou mijns inziens moeten zijn dat ieder kind een permanent gezin heeft en dat zorg rondom dat permanente gezin vorm gegeven wordt.


Anno 2016 - mijn eerste cliënt heb ik niet kunnen bieden wat nodig was.. en de schrijnende conclusie is dat er ook nu nog kinderen zijn die niet de hulp krijgen die nodig is. Hoe kunnen we beter met de juiste hulp de kinderen bereiken die het echt nodig hebben, de kinderen die niemand hebben niet vergeten? Het puzzelt me en ik wil een poging gaan doen om deze puzzel te leggen.. Over een week gaat mijn sabbatsverlof in. Tijd om eens heel diep na te denken en te puzzelen  over die kinderen die het wel 'gered' hebben in het gezin en de kinderen die het niet redden. Wat zijn nou echt de verschillen? Welke interventies werkten en in welke volgorde. Ik ga het uitzoeken en dat betekent... wordt vervolgd... - tenminste als ik de puzzel gelegd krijg ;-) 





Geen opmerkingen:

Een reactie posten