De transitie jeugdzorg is anderhalf jaar oud. Politici kloppen zich op de borst: lokaal houdt men geld over, het lijkt allemaal redelijk goed te gaan en wauw wat hebben we met zijn allen een grote stap gezet. Over een nacht ijs gegaan en warempel, de gemeenten hebben het hem maar geflikt. Chapeau.
Is dat waar? Klopt deze berichtgeving? Het Chapeau in dezen is voor hondsloyale hulpverleners en voor instellingen die niet de handdoek in de ring gegooid hebben en zijn blijven werken. Hulpverleners die hun vak serieus nemen en mensen niet in de kou willen laten staan. Die de menselijke maat centraal stellen terwijl de overheid alleen maar op proces en kloppende spreadsheets focust..., want als we even onder de oppervlakte duiken dan zien we vele barsten in het ijs en menigeen is er al doorheen gezakt.
We hadden moeten wachten tot het ijs sterk genoeg was om een zo'n mega operatie te dragen. De ijsmeesters - de professionals - waarschuwden maar de gemeenten stonden te trappelen om toch maar meteen dat ijs op te gaan. Het resultaat? Veel onvrede, wachtlijsten voor zorg, onduidelijkheid, en als klap op de vuurpijl dramatisch gedaald in de ranglijsten van kinderrechten (van een 2e naar een 13e plaats onder Tunesie en Slowakije nota bene http://www.kidsrightsindex.org).. de politiek kan 'trots' zijn op zichzelf!
Eindeloos heeft het veld gewaarschuwd. Niemand zo doof als hij die niet wil horen... het moest en zou gebeuren en nu gaat het op veel plekken heel moeizaam... heel moeizaam. Zo moeizaam dat het zelfs internationaal zichtbaar is in ranglijsten. Beschamend.
Ik focus gewoon even op mijn kleine niche in de hulpverlening: gespecialiseerde hulp bij afstands, adoptie en pleegzorg gerelateerde vragen, vaak rond trauma en gehechtheid. Voorheen landelijk werkend, nu ook nog, maar dat is een crime geworden...er is nog niet zo veel veranderd sinds het begin van de transitie. Sterker nog, de meeste zelfstandigen krijgen te maken met eenzijdige tariefverlagingen door gemeenten: slikken of stikken. Tja de gemeente moet bezuinigen en daar wordt de zwakste schakel de dupe van. Wilt u een contract: dat kan: even tekenen bij het kruisje - niks onderhandelen. Eenheidsworst. Eenheidsprijs (wel elke regio een iets ander tarief). Boeteclausules, verantwoordingsrondes, cijfers aanleveren per kwartaal aan de regio, aan het CBS, en voor volwassenen aan SBG, aan DIS. Ik hoorde een ambtenaar mompelen dat zo de 'onderzoekslast' verlicht wordt bij de instanties en dat cijfers zo direct van de bron komen. Dat is prachtig maar daar offer ik mijn vrije tijd dus aan op, sterker nog: ben wettelijk verplicht dit aan te leveren zonder daar ook maar enige compensatie voor te krijgen. Onbehoorlijk vind ik dat.
Zou die ambtenaar dat ook doen? Al dat onbetaalde werk? Of de CBS medewerker? Of de Minister? Zouden zij hun werk blijven doen als er ineens 10% minder geld binnen zou komen en ze geacht werden per gewerkt uur een kwartier tot half uur gratis werk te leveren?
Met de transitie zijn we er nog niet. Van alle kanten rolt het monster van de bureaucratie over de vrijgevestigde heen: we moeten een kwaliteitsstatuut maken, ROM systeem optuigen, een visitatie betalen, registraties verlengen, bijscholingen volgen (in eigen tijd: scholing betekent geen cliënten betekent geen inkomen). Dit alles in ruil voor een uurloon dat ten minste 10% onder het NZA tarief ligt en dat lager is dan dat wat de notaris rekent voor zijn secretaresse (zie eerdere blog uit mei 2015). Wel BTW vrij, dat nog net wel.
De transitie levert torenhoge lastenverzwaring voor kleine praktijken: per gewerkt uur tot een half uur nabewerking inclusief allerlei extra administratieve handelingen via portals die maar half werken (VECOZO) of op sommige platforms nog helemaal niet werken (Mac). Tussentijdse cijfermatige rapportages die geen bal maar dan ook geen bal zeggen over inhoud en kwaliteit van hulpverlening. Ergo: voor uitvoerende gespecialiseerde, landelijk werkende eenpersoonspraktijken heb ik nog geen enkele 'lust' of verbetering kunnen ontdekken van de transitie. Sterker nog: de transitie lijkt erop gemaakt om de gemeentelijk vergoedde eenpersoonspraktijk volledig de nek om te draaien. Gelet op hoe het nu gaat, gaat dat vast lukken. Hoeveel mensen zouden al gestopt zijn?
Genoeg geklaagd. Misschien is het dan beter geworden voor de cliënt? Verschillende bronnen concluderen van niet: de kinderombudsman, Veilig Thuis, de Monitor Transitie Jeugd allen rapporteren wachttijden en misstanden. De enige conclusie kan zijn dat dit systeem niet werkt.
Natuurlijk komen er dan aanbevelingen voor verbetering maar of dat nog soelaas biedt? Als praktijken of instellingen gesloten zijn, is het aanbod weg. Daarmee leidt de transitie tot een verschraling van hulpverlening. De kinderen en gezinnen die hulp nodig hebben staan in de kou. De echte prijs daarvoor wordt pas over vele jaren betaald vrees ik.. .https://www.zorgwelzijn.nl/Jeugdzorg/Nieuws/2016/6/Link-tussen-jeugdzorg-en-bijstand-staat-vast/ - als we niet goed zorgen voor onze jeugd, komt er nog meer persoonlijk leed en uiteindelijk helpen we de maatschappij om zeep. Lekker goedkoop nu maar de echte prijs zou wel eens veel hoger kunnen uitvallen dan wie dan ook kan vermoeden.. nee... de balans die ik opmaak van de transitie valt negatief uit. Zeer negatief.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten