vrijdag 19 februari 2016

Ondermaatse handreiking Alert op Adoptiekinderen toch het veld in gestuurd...

In september 2014 verscheen de handreiking 'Alert op adoptiekinderen' met daarin - naar verluidt - informatie voor leerkrachten, huisartsen, jeugdartsen, jeugdhulpverleners
en andere professionals over adoptie en mogelijke adoptiegerelateerde problematiek. 

Geweldig dacht ik, hij is prachtig vormgegeven, niet te lang en lijkt zo op het eerste gezicht een goede aanwinst voor iedereen in de jeugdzorg. Niets is minder waar. 

Al lezend rijzen me de haren te berge: er worden getallen, feiten en adviezen opgelepeld maar nergens, werkelijk nergens een fatsoenlijke referentie te vinden. Geen bronnen. Amper suggesties voor verder lezen. Twee links: beiden naar organisaties die ook bij het ontstaan van de handreiking betrokken waren. Verder niets. Daarmee heeft men 'vergeten' dat Nederland een Kenniscentrum Adoptie en Pleegzorg, het ADOC, heeft. Hier beheert men een up to date database over adoptie - en pleegzorg gerelateerd internationaal onderzoek. Een database die voor academisch geschoolde jeugdzorgprofessionals input kan bieden. Daarmee gaat de handreiking volledig voorbij aan de 'evidence base' die er in onderzoekspublicaties ligt. Wat een gemiste kans. 

Het leest lekker weg, heeft daarmee een hoog 'Jip en Janneke' gehalte maar komt niet verder dan dat. Het blijft aan de oppervlakte kabbelen met als gevolg dat deze handreiking de plank volledig misslaat. De handreiking die alert wil maken, verbindt niet met de professionele bewegingen in het jeugdveld. Dat is een echte omissie. De handreiking stuurt mede daardoor de jeugdzorgwerkers met vrijwel niets dan platitudes het veld in. Ze sluit niet aan bij landelijke richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming, houdt geen rekening met de inhoudelijke stand van zaken in de jeugd GGZ en is ook niet afgestemd met beroepsverenigingen van gedragswetenschappers of met het Kwaliteits
register Jeugd. De enige afstemming die er geweest is, is met de medische professionals. Goed begin, maar niet meer dan dat.

De keuze om de handreiking te beperken tot zorg voor geadopteerde kinderen en hun gezinnen is begrijpelijk maar tegelijkertijd ook wonderlijk. De aantallen kinderen die ter adoptie binnenkomen in Nederland lopen terug. De kinderen die al hier wonen, groeien op, zijn grotendeels al volwassen. Deze volwassenen ervaren zichzelf - als zij hulp nodig hebben - dikwijls roepende in de woestijn vanwege onvoldoende kennis van afstand en adoptie. Hoe logisch was het geweest om hier ten minste even kort gewag van te maken. Alert op adoptie is ook alert op de impact die er kan zijn voor individuele mensen, impact die ook na het 18e jaar nog kan spelen. 

Laatste punt van verwondering dat een dergelijke handreiking überhaupt als product afgeleverd mocht worden, is het overzicht van spelers in het adoptieveld en hun verantwoordelijkheden. Ook hier blijft het hangen bij een onvolledig lijstje, waar het erg eenvoudig was geweest om gewoon volledig te zijn en ook links toe te voegen zodat de lezer inderdaad meer informatie kan verkrijgen waar nodig. 

De handreiking stamt uit september 2014. In december 2104 is er namens het ADOC een deel van de bovenstaande bezwaren in een brief geuit bij de vaste kamercommissies van VWS en VenJ. In december 2015, een jaar later, kwam er een reactie. In deze reactie werd toegezegd dat de opmerkingen bij het periodiek herzien van de handreiking meegenomen worden. Zonder termijn uiteraard. Als de beantwoording van een eenvoudige brief al een jaar op zich laat wachten, wat zou dat dan kunnen betekenen voor het herzien van een handreiking?

Tegelijkertijd is net voor het kerstreces de handreiking in deze vorm gewoon het veld in gestuurd. Bizar. Meer dan een jaar is verstreken en willens en wetens ligt nu in elke gemeente, op het bureau van hulpverleners een handreiking die niet voldoet. Daarmee bewijzen we de praktijk van de adoptiehulpverlening geen dienst. Integendeel zelfs. We onderschatten de professionaliteit van hulpverleners door hen een dergelijk document in handen te geven en het dan ook nog eens als leidend te verklaren. 

Ik hoop vurig dat er snel een opdracht voor een degelijke update komt, een update die afgestemd wordt met jeugdzorgrichtlijnen, kenniscentrum KJP, met professionals bij NIP/NVO/SKJ en wordt gedragen door een gedegen onderbouwing uit de wetenschap. Die update kan afsluiten met een mooi rijtje van links naar adoptie-organisaties, bronnen en boeken, waar professionals meer informatie zelf kunnen vergaren, dingen kunnen nalezen. Daarmee is het veld gediend. Als dat gebeurt, kan deze versie gauw als nulversie vergeten worden!



** deze blog is geschreven op geheel persoonlijke titel ** 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten